Ieder moment van de dag elektriciteit gebruiken of produceren? Daar is niet altijd genoeg ruimte voor. Het elektriciteitsnet heeft een fysieke grens.
Nederland heeft te maken met netcongestie. Al weet je niet precies wat het inhoudt, je hebt het wellicht voorbij horen komen in het nieuws. Of wellicht ervaar je al problemen door netcongestie. Je kan problemen hebben met het krijgen van een nieuwe netaansluiting of het verzwaren van je huidige netaansluiting. Netcongestie is een groot economisch en maatschappelijk probleem. Maar wat is netcongestie precies?
Wat is netcongestie?
We produceren en gebruiken steeds meer duurzame energie in Nederland, maar nog nooit is die toename zo groot geweest als in de afgelopen jaren. Dat zijn positieve ontwikkelingen om de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Er is echter ook een keerzijde. De vraag naar ruimte op het elektriciteitsnet groeit explosief, en dit net is niet ontworpen op zoveel elektriciteitsgebruik en -opwek. Hierdoor raakt het net op steeds meer plekken (tijdelijk) vol. Dit houdt in dat in sommige netgebieden de belasting op bepaalde momenten zo hoog kan zijn, dat de maximale capaciteit van het net wordt bereikt. Daardoor kunnen bedrijven of particulieren die een grotere stroomaansluiting willen soms niet worden geholpen. Ook kunnen nieuwe duurzame energieprojecten op veel plekken tijdelijk niet aangesloten worden.
Volgens RVO is er sprake van netcongestie als de vraag naar transport van elektriciteit (zowel bij de aanbieder als afnemer) groter is dan de transportcapaciteit van het net. Netcongestie is te vergelijken met een snelweg: de weg is ontworpen om een bepaalde hoeveelheid auto’s te transporteren per bepaalde tijd. Als er veel meer auto’s gebruik willen maken van dezelfde weg op hetzelfde tijdstip, dan ontstaat er file: de zogenaamde congestie.
De capaciteitskaart van Netbeheer Nederland
De capaciteitskaart van Netbeheer Nederland laat de transportschaarste zien. Alle plekken die gekleurd zijn hebben beperkingen op transportcapaciteit. Rood betekent geen beschikbare transportcapaciteit, oranje voorlopig geen beschikbare transportcapaciteit maar met congestiemanagement wel, en geel geeft beperkte transportcapaciteit aan. De transparante delen op de kaart schetsen wél beschikbare transportcapaciteit.
Onderstaand de twee verschillende capaciteitskaarten op 6 maart 2024. Links is de afnamecapaciteitskaart, wat interessant is voor partijen die plannen maken waarbij ze een zware netaansluiting nodig hebben voor de afname van stroom. Hierbij kan je bijvoorbeeld denken aan het realiseren van een geheel nieuw bedrijventerrein. Rechts is de invoedingscapaciteitskaart, wat interessant is voor ontwikkelaars van duurzame energieproductie. Zij hebben namelijk een zware netaansluiting nodig voor de invoeding van stroom, zoals het leveren van stroom vanuit een zonnepark.
Zonneparken ontwikkelen in tijden van netcongestie
Voor ontwikkelaars van duurzame energieprojecten, zoals TPSolar, is het van belang om vooraf na te gaan of er nog voldoende netcapaciteit is om een project aan te sluiten op het midden- of hoogspanningsnet. Hiervoor dienen wij bij de netbeheerder een aanvraag in met het gewenste vermogen voor een zonnepark. Als er capaciteit is, kunnen wij deze reserveren en zijn wij ervan verzekerd dat we elektriciteit kunnen terugleveren. Ook kan het voorkomen dat er geen ruimte is op het net. Dan moet ons project wachten tot er wel capaciteit beschikbaar is, wat weken, maanden of jaren kan duren.
Aan netcongestie kunnen veel verschillende oorzaken ten grondslag liggen waaronder spanningsproblemen, gebrek aan capaciteit op het hoogspanningsnet, gebrek aan capaciteit of velden bij de regionale netbeheerders en meer. Wat het daadwerkelijke probleem is binnen een regio, wordt steeds inzichtelijker gemaakt door de netbeheerders.